В. Г. Гузев. Избранное

385 Göktürk Yazısının Kendiliğinden Doğma (Otokton) Menşei Varsayımını Esaslandıran Deliller (Guzev V. G. Göktürk yazısının kendiliğinden doğma (otokton) menşei varsayımını esaslandıran deliller // Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 2000. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi, 2001. S. 211–220 (Тürk Dil Kurumu: 786).) Bir yazıda işaretlerin sayısının çok olması, hem kelime, hem de hece ya- zılarına özgüdür. I. J. Gelb, yeryüzünde mevcut olan kelime yazılarında, 600 (Sümer yazısında) ilâ 50 000 kadar (Çin yazısında); hece takımlarında (sila- baryumlarda) ise 47 (Japon) ilâ 130 (çivi yazılarında) işaretin bulunduğunu bildirir 1 . Bu bakımdan Göktürk yazısında V. Thomsen’in farkına vardığı «ayrı imlerin bolluğu» (ona göre sayısı 38 2 , A. M. Şçerbak’a göre 3 ise Yenisey, Ha- kas ve Orhon yazısı varyantlarını hesaba katarak toplam 40 grafem), onun, «bu esrarengiz yazı»nın bir hece yazısı olması ihtimalini çok ihtiyatlı bir biçimde ileri sürmesine sebep olmuştur. Göktürk dilinin fonolojisi hakkında çağdaş bi- limsel tasavvurlardan hareket edersek, bu dilde 9 ünlü (/a/, /ä/, dar /e/, /ı/, /i/, /o/, /ö/, /u/, /ü/) ve 17 ünsüz (/p/, /b/, /m/, /t/, /d/, /s/, /z/, /n/, /1/, /r/, /ç/, /ş/, 1 Gelb J. A Study of Writing. Revised Edition. Chicago; London, 1974, s. 113–119, 162–165. 2 Thomsen V. Samlede Aflıandlinger. Tredje Bind. Kobenhavn, 1922, s. 12–14. 3 Şçerbak A. M. Yeniseskie runiçeskie nadpisi. К istorii otkritiya i izuçeniya. Tyurko­ logiçeskiy Sbornik 1970. Moskova, 1970, s. 123–124.