Актуальные вопросы тюркологических исследований

Актуальные вопросы тюркологических исследований 218 +lI+dIk * Hatta şeyle obrazları göz öñüne getirip, olarıñ haysı versiya degişlidigini ayıl- sayıl etmekligiñ özi-de çetin . “Hatta bu hususları göz önüne getirip, onların hangi varyanta ait olduğunu ayırt etmek de güç.” (G, 68). * Şu yerde biz Öveziñ Görogla bolan sarsmaz ınamını, vepalıdıgını ayratın belläsimiz gelyär. “Burada biz Övez’in Göroğlu’ya olan sarsmaz güvenini, vefalı olduğunu özellikle belirtmek istiyoruz.” (G, 72). * Häli yapdan bökemde ayagımıñ ädiklidigini …“O an arktan atladığımda aya- ğımın çizmeli olduğunu …” (UY, 82). * Uzın eyyäm meniñ “günälidigimi” hemmä ınandırandır . “Uzun süre benim “ suçlu olduğuma ” herkese inandırmış.” (UY, 45). +lI+lIk * Ol bizi okadyan vagtları gara saçlı, gara gözli, dolmaç yüzlüliginden başga- da dayavdı, egenlekdi . “O bizi okuttuğu dönemde siyah saçlı, siyah gözlü, dolgun yüzlü oluşunun dışında güçlü ve iri yapılıydı.” (DO, 45). * Ķızniñ çiråyliligini körib, ungä åşıķ bolib ķålibdi . “Kızın güzel olduğunu gö- rüp, ona âşık olmuş.” (ÖXE, 328). * “Bu üçüzlü cinayetin benim için acıklılığından büsbütün başka bir mânası vardı.” (SA). * “Zannederim ki soğukkanlılığı, hesaplılığı ve aleyhimde bu kadar kararlı oluşu beni bu hâle sokuyordu.” (SA). * “Belki de yorgunluğu ve sinirliliği yüzünden anlattığım rüyaları hiç beğen- miyordu.”. (SA). +sIz+dIk Türkmen Türkçesinde bu +sIzlIk yerine bazen de +sIzdIk şeklinin geldiği gö- rülür. Bu geçişler de idik yapısının bu ve diğer isimden isim yapma ekleri üzerine gelerek birleşik ek hâline büründüğünü gösterir: * Uzın guyruklı güyçli penceli, mavı, gök, yaşıl övsüp duran dürli reñkli, yiti diş- li, geñ enayı, eymenç hem-de şol bir vagtıñ özünde ovadan bu hayvanıñ bir gicede gürüm-cürüm bolmagınıñ esası sebäbini özümin tecribesizdigimden , şular yalı işlere tayyar däl, govuşgınsızlıgımdan, geleñsizligimden göryän . (UY, 19). +sIz+lIk Türkmen Türkçesinde: * bu hayvanıñ bir gicede gürüm-cürüm bolmagınıñ esası sebäbini özümin tecri- besizdigimden, şular yalı işlere tayyar däl, govuşgınsızlıgımdan , geleñsizligimden göryän . (UY, 19).