Актуальные вопросы тюркологических исследований

341 Actual Problems of Turkic Studies lojik ögelerin, şiirde kalıtsal olarak sürdüğü anlamına gelir. İkincisi ise, belli bir şiirin, zaman içinde giderek “edebiyat ürünlerine dönüşmüş” [6. S. 148] mitolojik metinlerden temalar ve esinler taşımasıdır. Şiirin, imgesel düşünme bağlamında mitosla olan benzerliği, ayrıca ele alınabilecek nitelikte bir konu- dur. Bu bildiri, esas olarak ikinci nokta üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bildiride amaç, çeşitli halkların mitolojik birikimini yansıtan ve edebiyat ürünü haline gelmiş mitolojik ögelerin modern Türk şiirindeki kullanımına ilişkin genel bir bakış açısı sunmaktır. Bu bakımdan, bu ögelerin şiirdeki yeri, doğal olarak, me- tinlerarası ilişkiler bağlamında ele alınabilecek bir sorunsaldır. Modern Türk şiirinde mitolojik kaynaklara yönelik yoğun bir ilgi söz konusudur. Ancak bu bildirinin sınırları bakımından, belirli örneklerle yetinilmiştir. Bu örneklerin modern Türk şiirinde mitolojik ögelerin kullanımı açısından bir bakış açısı su- nabileceği düşünülmektedir. Mitolojik Ögelerin Modern Türk Şiirindeki Yeri Mitolojik ögelerin kullanımı açısından modern Türk şiirine bakıldığında, Yunan ve Latin mitoslarının ağırlıkta olduğu görülmektedir. Ardından Mezopo- tamya ve İranmitosları geliyor. Bunların yanı sıra Türk mitoslarından örnekler ve Ortadoğu’nun çeşitli halklarına ait mitolojik ögeler de katılmıştır. Cumhuriyet’in başlangıcından günümüze doğru bakıldığında, eserlerinde çeşitli halklara ait be- lirgin mitolojik ögeler saptanabilen şairler şunlardır: Yahya Kemal, Nâzım Hik- met, Salih Zeki Aktay, Şukûfe Nihal (Başar), Ahmet Hamdi Tanpınar, Asaf Hâlet Çelebi, Zeki Ömer Defne, Hasan İzzettin Dinamo, Mustafa Seyit Sutüven, Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday, İlhan Berk, Behçet Necatigil, Sabahattin Kudret Ak- sal, Arif Damar, Mehmet Başaran, Can Yücel, Ece Ayhan, Edip Cansever, Sezai Karakoç, Osman Numan Baranus, Yılmaz Gruda, Ahmet Oktay, Cengiz Bektaş, Ali Püsküllüoğlu, Özdemir İnce, Hilmi Yavuz, Ülkü Tamer, Fikret Demirağ, Hü- seyin Atabaş, Güven Turan, Mehmet Taner, Ahmet Telli, Zerrin Taşpınar, Behçet Aysan, Gülseli İnal, Sina Akyol, Tahir Abacı, Enis Batur, Ali Günvar, Tarık Gü- nersel, Tuğrul Tanyol, Adnan Yücel, Hüseyin Ferhad, Murathan Mungan, Salih Bolat, Metin Göz, Lale Müldür, Mahmut Temizyürek, Orhan Alkaya, Yaşar Bedri Özdemir, Ruhan Mavruk, Emirhan Oğuz, Nevzat Çelik, Adnan Satıcı, Turgay Nar, Aydın Afacan, İbrahim Baştuğ, Küçük İskender... Türk edebiyatında Yunan-Latin mitologyasına duyulan ilgi, büyük ölçüde Tanzimat’ta başlayan Batılılaşma olgusuna dayanmaktadır. Çünkü antik Yunan ve Latin, birçok açıdan Batı uygarlığının kaynağı sayılır. Günümüzde bile mitoloji denildiğinde akla, ilk önce Yunan ve Latin mitoslarının veya bu mitoslara ilişkin adların gelmesi, Batı’dan kaynaklı bir durumdur. Nitekim 19. yüzyıl sonlarından başlayarak, antropoloji, arkeoloji vb. alanlarda yapılan araştırmalar, mitolojinin kültürün temelinde yer alan bağlamıyla kavranmasına katkıda bulunduğu gibi