Языки и литературы тюркских народов

11 F. Açık, R.İ. Yavuz TÖMER Öğrencileri Bağlamında Dil Farkındalığı: İki Dillilik-Çok Dillilik; Ana Dili- Resmi Dil Language awareness in the context of students in TÖMER: bilingualism-multilingualism; mother tongue-official languages Türkçe Sözlük’te: 1) “iki ayrı dile sahip olma veya iki ayrı dili okuyup yazma gücünde ve becerisinde olma; 2) iki dilin bir arada konuşulduğu bölge veya ülke” şeklinde tanımlaması yapılan iki dillilik aslında çok karmaşık bir alandır. Çok çeşitli tanımlamalar kaynaklı dünya nüfusunun yarıdan faz- lasının iki dilli ve çok dilli olduğu iddiasının biraz da dil- lehçe — ağız kavramları noktasında dilbilimciler arasında bir uzlaşma sağlana- mamış olmasından kaynaklandığını söyleyebiliriz. Ethnologue’da Türkiye’deki dillerin sayısının 36 olarak verilmesi ve bunlar arasın- da Kazakça, Kırgızca vb. adları altında Türk lehçelerinin dil olarak gösterilmesi veya 24.659.000 nüfusa sahip Gana’da 80 dil iddiasını dil tanımlamasının yanında dil politikalarıyla da bağlantılıdır (www. ethnologue.com ). Çok uluslu yerlerde, sömürgeciliğin yaşandığı ülkelerde veya ekonomik açıdan cazibe merkezi haline gelmiş ülkelerde karşılaşılan iki/çokdillilikgenelliklebaskındilinyayılması diğer dilleringerilemesi şeklinde bir seyir takip etmektedir. Resmi dil statüsü, eğitim –öğretimde kullanma gibi etkenlerde dillerin gelişimi noktasında önemli bir rol oynamaktadır. Dil, iletişimiçinbiraraç olmaözelliğininyanındaaidiyet duygusuve kimlik kazandırma için sembol işlevine de sahiptir. İletişim için yazı, beden dili vb. yanında ana dili dışında başka dillerde kullanılabilir. Ancak kimlik kazanmada ya da aidiyette ana dili oldukça önemli bir rol üstlenmekte ve yerine ikame edilecek başka bir dille aynı sonuç elde edilemez. Bu nedenle özellikle çocuk ve gençlerde dil bilincinin oluşturulması iki/çok dilli ortamlarda dilin geleceği, yaşaması anlamında çok önemlidir. Söz konusu öneme binaen bu bildiride