Языки и литературы тюркских народов

118 Y. Taşkaya Ruslara Türkçe Dil Bilgisi Öğretiminde Metin Seçimi Gelişen teknoloji ile dünyanın bir köy haline gelmesi, sınırların önemini yitirmesi, ticari ve kültürel gelişmeler yeni bir dil öğrenmeyi gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda yabancılara Türkçe öğretimi öne çı- kan bir alan olmaktadır. Türkiye’nin ticari ve kültürel ilişkilerini geliş- tirmesi, ekonomik gelişmeler, eğitim ve turizm alanındaki faaliyetler Türkçeye olan ilgiyi artırmaktadır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi Kaşgarlı Mahmut’un 1072–1074 yılları arasında yazdığı Divanü Lugati't-Türk adlı başyapıttan başlaya- rak günümüze kadar uzan büyük bir serüveni kapsamaktadır. Günü- müzde yabancılara Türkçe öğretimi devlet kurumları ve özel kurumlar olmak üzere birçok alanda devam etmektedir. Üniversitelerde, okul- larda ve özel kurslarda Türkçe öğretimi her geçen gün katlanan öğren- ci sayısı ile devam etmektedir. Bu durum Türkçe adına sevindiricidir. Yurt içinde ve yurt dışında Türkçeye olan bu ilgi, kullanılan ders kitaplarının içeriğini ve kalitesini sorgulamaya yöneltmiştir. Yaban- cılara Türkçe öğretimi, ana dil öğretiminde kullanılan kitaplarla ya- pılamaz. Ana dile sahip bir öğrenci okula gelene kadar birtakım bilgi ve becerilerle donanmıştır. Türkçe öğrencinin bilinçaltına işlemiştir. Buna karşılık Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen kişinin bilinçaltın- da Türkçeyle ilgili hiçbir şey bulunmamaktadır. Bundan dolayıdır ki yabancı dil olarak Türkçe öğretim kitapları ve diğer malzemeler bu bilgiler ışığında hazırlanmalıdır. Bunun yanında Türkçe hangi ülkede ve kimlere öğretiliyorsa oranın ve o kitlenin hassasiyetleri göz önünde bulundurularak ders kitapları hazırlanmalıdır. Çalışmanın konusunu Ruslara Türkçe dil bilgisi öğretiminde metin seçimi oluşturmaktadır. Slav dillerinden olan Rusça ile Türkçe arasın- da cümle yapısı ve söz dizimi olarak büyük farklılıklar vardır. Sözgelimi ‘ Ali okula gitti ’ (özne+ tümleç+ yüklem) cümlesini Rusçaya çevirirsek ‘ Али пошел в школу ’ (özne + yüklem + yönelme eki + tümleç + be- lirtme eki) şeklinde olmaktadır. Türkçede yüklem cümle sonundayken, Rusçada yüklem cümle ortasındadır. Aynı şekilde yönelme hali Türk- çede ‘-a,-e’ şeklinde isme gelirken Rusçada ‘в’ şeklinde isimden önce