Языки и литературы тюркских народов

93 başlattı. Bu hususta şeyhülislamdan da fetva alınmıştı. Osmanlı hükü- metinin hedefi Afganlardan önce Batı İran’ı işgal etmekti. Nitekim bu hücumlar sırasında Kirmanşah, Hoy gibi İran şehirleri zapt edildi. İran’daki bu gelişmeler Şirvan Sünnilerini de harekete geçirmişti. Onlar da Şemahı, Şabran, Ereş gibi şehirleri ele geçirdiler. Bu arada Osmanlı Devleti’nden yardım istediler. Zira uzun süredir camilerini ahıra çeviren, kitaplarını yakan ve âlimlerini katl eden Safevilerden şikâyetçi idiler. Osmanlı hükümeti Davud Han’ı Şirvan hanı yaptı ve durumu Moskova’ya bildirdi. İran’daki gelişmeler Ruslar’ı da harekete geçirmekte gecikmedi. Onlar da bu fırsattan yararlanmak istiyorlardı. Büyük Petro Hazar Denizi sahillerine ilerleyerek Bakü’yü ele geçirdi. Bu gelişmeler yaşa- nırken 24 Haziran 1724 tarihinde Osmanlı Devleti ile Rusya arasında bir anlaşma yapıldı. Zira Şah Hüseyin’in oğlu Tahmasb’ı himayesine alan Rus çarı ondan Gilan, Mazenderan ve Esterabad şehirlerini tes- lim almıştı. Bu gelişme üzerine Osmanlı Devleti ile Rusya arasında bir mukasemename yani paylaşım protokolü yapıldı. Buna göre Rusya Osmanlıların, Osmanlı Devleti de Rusya’nın İran’dan aldığı yerlere ka- rışmayacaktı. Sunulan bildiride Osmanlı-Rus anlaşması öncesi gelişmeler ile pay- laşma protokolü ve sonrasındaki hadiseler üzerinde durulacaktır. F. Öztürk Atabetü’l-Hakayık ve Kutadgu Bilig’in Bilgi ve Dile Bakışı ve Bilgi-Dil Ilişkisi Vecizelerle, öğütlerle süslenmiş mısralara sahip olan, halka ve yöneticilere adalet, ilim öğrenme, doğruluk ve iyiliği öğütleyen birer rehber hükmünde olan Atabetü’l-Hakayık ve Kutadgu Bilig, bilgi ve dil ana ekseninde mukayeseli olarak incelenmiştir. Bu iki eserde bilgi ve dilin birbiriyle olan ilişkisi, içeriği, kullanım özellikleri ve anlam- ları bakımından incelenmiştir. Geçen yıllar, gelişen dünya ve değişen mekân çerçevesinde düşünülecek olursa insan hayatında bazı sosyal kurumlar ve teknolojik değişimler haricinde farklılaşmanın anlayış