Актуальные вопросы тюркологических исследований

Актуальные вопросы тюркологических исследований 372 Sonuç Böke motifi diğer bütün motifler içerisinde yer alabilen tek motiftir. Böke motifi mana olarak eril bir unsurdur. Diğer motiflerde sembolize edilen dişil manalar böke tarafından tohumlanarak hayat kazanır ve hayatın değişik evre- lerinde sırlarını taşıyan semboller haline dönüşür. Yani böke motifi ile kut alıp bunu doğru şekilde taşıyan ve doğru, kutlu icraatlar yapan kutlu insan (Hakan) halkının da yüzyıllar boyunca bu kut ’u milli hafızasında muhafaza edip halı- sında, tiyatro oyununda, destanında nesilden nesile aktarılmasını sağlamıştır. Oğuz boyları da bu kut’u destanlarındaki ataları Oğuz Kağan ’dan [19] iti- baren devlet törelerinde, geleneklerinde veya günlük hayatlarında kullandıkları Türk motif ve sembolleri ile kodlayarak ortak milli hafızalarında muhafaza etmişler ve günümüze kadar getirmişlerdir. notlar 1. Sazak G. Türk Sembolleri Hun Dönemi Türk Motif ve Sembollerinin Sanata ve Hayata Yansıması. İstanbul: İlgi Kültür ve Sanat, 2014. S. 112– 120; Сазак Г. Тюркские мотивы и символы в повседневнои жизни и искусстве гуннов / пер. А. Рублева, научн. ред. русского издания А. Фарзалиев. СПб.: Филологическии ф-т СПбГУ, 
2014. С. 134–143. 2. Tanrının bir kuş şeklinde vücud bulduğu ima edilmektedir. 3. Вербицкий В.И. Алтайские инородцы. М., 1903. С. 102–103; Salim Sakaoğlu, Ali Yılmaz . İslamiyet Öncesi Türk Destanları. 3. basım. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2006. s.174–175. 4. Hayat ağacı veya kutsal ağaç olarak tanımlayabileceğimiz ağaçlar Türk kültüründe çok önemli yer tutmaktadırlar. Oğuzların 24 boyunun birer kutsal ağacı vardır. Çam, elma, kayın, sedir, kara ağaç, kabak (direk), karama, salkım söğüt, yüke (ıhlamur), nileç, imen, artış, sandal, kömeriç, çirig, çınar v.b. gibi detaylı bilgi için bakınız Ebül Gazi Han . Secer-i Terakkime . İstanbul: Devlet Basımevi, 1937; Haenisch E. Moğolların Gizli Tarihi / çev. Ahmet Temir. Ankara: TTK,1986; Kaşgarlı Mahmud . Divan-i Lügât-it Türk / çev. Besim Atalay. 4 cilt. 5. Basım. Ankara: TDK, 2006. Oğuzların yaşadıkları coğrafya ve meşenii ile ilgili detaylı bilgi için bakınız: Faruk Sümer . Oğuzlar (Türkmenler) Tarihleri-Boy Teşkilatı-Destanı. Ana yay. 3. Baskı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1980; Agacanov S.G . Oğuzlar / çev. E. Necef, A. Annaberdiyev. İstanbul: Selenge Yay., 2010; Mualla Uydu Yücel . Karadeniz’in Kuzeyinde Oğuz-Guz-Uzlar // Oğuzlar Dilleri, Tarihleri, Kültürleri. Ankara; Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Yay., 2015. s. 385–404. 5. Ögel B . Türk Mitolojisi I. 5. bs. Ankara: TTK Yay., 2010. s. 90–91. 6. Ibid. s. 91.