Актуальные вопросы тюркологических исследований

Актуальные вопросы тюркологических исследований 528 Türkçe kısa, fakat mükemmel bir sözlüğün de bulunduğunu söylemektedir- ler. Bir de bu kitabın az çok Latin harflerine vâkıf olmak isteyen ve İtalyanca öğrenmek arzu eden Osmanlılar için faydalı olacağı burada belirtilmektedir. Sayfa V–VII’de bu kısmın İtalyancası yer almaktadır. Eserin birinci bölümünde Cenni Gramaticali başlığı altında Türkçenin genel ve kısa bir grameri verilmiş- tir. Burada Türkçenin fonemlerinin özelliklerinden, isim ve fiil çekimlerinden bahsedilmiş ve bu konular pek çok örnekle desteklenmiştir. Bu kısım 1–36. sayfalar arasında yer almaktadır. Kitabın asıl ikinci bölümü Dialoghi başlığını taşımaktadır. Bu bölüm günümüzde yazılan modern konuşma kılavuzlarından biri gibidir. 37–105. sayfalar arasında geçmektedir. Burada “Selâm vermek ve hatır sormak”, “Ziyaret etmek, görmeye gitmek”, “Sa’at”, “Yaş ve tarih”, “Yeyüp içmek”, “Kahvede”, “Satmak ve satun almak”, “Vapor iskelesinde ve gömrükde”, “Otel”, “Saraf (Sarraf)”, “Şemendefer, posta ve telegraf ”, “Postahanede”, “Teleg- rafhanede”, “Arabacı ve sürücü ile”, “Anlayup konuşmak”, “Hamam”, “Darb-i meseller” başlıkları altında İtalyanların Türkiye’ye gittiklerinde günlük hayatta karşılaşacakları konularla ilgili hususlar karşılıklı diyaloglarla verilmiştir. Bu bölüm Türkçe ve dolayısıyla İtalyanca konuşma dilinin zengin örneklerini ihti- va etmektedir. Eserin üçüncü bölümünde (S. 107–338) İtalyanca-Türkçe Latin alfabesine göre sıralanmış bir sözlük yer almaktadır. Burada Latin harflerine göre İtalyanca olarak sıralanan kelimelerin karşılarına Türkçeleri Latin harfli okunuşları ve Arap harfli imlâları belirtilerek verilmiştir. Bazen Türkçe kelime- lerin eş anlamlıları da burada sıralanmıştır. Kelime ile ilgili verilen Türkçe ör- nek cümlelerin çoğu Latin harfleriyle belirtilmiştir. Kitabın sonlarında Appen- dice (Ek) başlığı altında (S. 339–341) Arap harflerinin hepsi sıralanmış ve Latin harflerindeki karşılıkları telaffuzları ile birlikte verilmiştir. 343. sayfada İndice (İçindekiler) bulunmaktadır. 345–346’da Doğru-yanlış cetveli yer almaktadır. Kaynaklarda Geçen Türkçe Konuşma Dili Örnekleri Burada yukarıda verdiğimiz kaynaklarda geçen ve İstanbul Türkçesinin esas alındığı Türkçe konuşma dilinden bazı örnekler verilecektir. 1. Pierre François Viguier’in Elemens de La Langue Turque adıyla Fransızca olarak yazdığı ve günümüzde kaleme alınan pek çok Türkçe gramer kitabından bile üstün özellikler taşıyan Türkçe gramer kitabının bir çok bölümünde 18. yüzyılda konuşulan Türkçe ile ilgili örnekler yer almaktadır. Viguier, kitabına aldığı malzemeyi Pend-i Attâr adlı bir öğüt kitabından ve 18. yüzyıl Osmanlı toplumunda önemli görevler ifa eden meddahlardan olan İzzet Efendi ve Ali Efendi’nin konuşmalarından ve halkın arasındaki Türkçe konuşma şekillerinden derlediğini söylüyor. Türkçe grameri örneklerle birlikte anlattıktan sonra, kitabın 9. bölümünde Corollaire başlığı altında 282–295. sayfalarda Arap harfleriyle verilen Türkçe cümlelerin altlarında Latin harfleriyle