Актуальные вопросы тюркологических исследований

343 Actual Problems of Turkic Studies Oktay Rifat, şiir çizgisinde önemli bir yeri olan Elleri Var Özgürlüğün adlı ese- rindeki ‘Agamemnon’ bölümünde, Troya savaşı ile çağdaş Anadolu insanının so- runları ve yaşantılarını kaynaştırarak; Homeros’unkine benzer bir anlatımın eşlik ettiği ve Anadolu’ya özgü söyleyişlerin de katıldığı bir akış içinde vermektedir: ...Bakalım tel örgüler ardından, akken yoğurt bakracının bezi, ışıkken en büyük Dam, şıpşakçı resim alırken şuna buna! Kimi gün taşta, kimi gün beton üstünde, bütün kuşlarımız çeker gider, suyumuz tükenir testide akşamüstü; Bir lokum durur güllü tabakta — Bilinmez ne gibi durur! —, daldaki yemiş emer geceyi bizler için, Bizler için öyle ya!Agamemnon güler bu işe, Diomedes kılıçlarını kuşanır, ölümsüz destanların konusu olmak için… [10. S. 16]. Edip Cansever’in, şair bireyin dünyadaki konumunu irdelediği Nerde Anti- gone (1961)’deki ‘Salıncak’ şiirine Antigone’nin trajik öyküsü eşlik eder. Şiirin IV. bölümündeki şu dizeler de Antigone’nin diri diri kapatıldığı kayalıklara gönder- medir: İşte Yaşamış bir kadın yaşıyor orada Yitmek, hani durmadan yitmek, ulaşmak bir aşkınlığa Var ya Orada Tek imge kayalardır, işte orada Yaşar hiç konuşmadıklarınız, işte orada Dışa vurmadıklarınız, şimdi orada Her şey hep kayalardır; otlar da, böcekler de, sular da Günler de, zamanlar da -Görünen bir zamandır çünkü orada- Bir el yana düşmemiş, kaldı ki birden havada… [5. S. 116]. Ahmet Oktay, Az kaldı Kışa adlı eserinde, bellekle şiirin yetkin biçimde bu- luştuğu dizelerde, Eurydike’si için ‘ardına bakmanın’ bedelini ağır biçimde öde- yen ‘şairlerin atası Orpheus’un efsanesine uzanır: Sırrın dibine bak! İğvadan ürkme diri ve ölü gör Eurydike’yi; Gömülecek kendi efsanesinde her insan, olgunlaştıkça ezgisi. Ayna açıldı artık, su damıtık, birikirken bellekte kalabalık; anladım, kederdir her kalbin içi. Mezopotamya mitolojisi, Gilgameş, Enkidu, İştar, tufan efsanesi, yeraltı mo- tifleri vb. çeşitli ögelerle modern Türk şiirine esinler sunmuştur. Bir örnek olarak,