Актуальные вопросы тюркологических исследований

Актуальные вопросы тюркологических исследований 554 (14) QARA ‘… 3. перен. злосчастный, злополучный; горестный, безрадостный; лихой, тяжелый, изнурительный: qïzïl qanïm tökti qara tẹrim jügürti ‘проливая свою красную кровь и сгоняя семь потов ( букв. изнурительный пот) (Тон 52 )’ [18. P. 422b–423a]. QÏZÏL ‘красный: qïzïl qanïm tökti ‘проливая свою красную кровь (Тон 52 )’ [18. P. 450b]. (15) iTRGUJ:mRTArk:iTQT:mnklzix [1. P. 157]. Kızıl ḳ anım töküti ḳ ara terim yügürti [1. P. 81]. “Kızıl kanımı döktürerek, kara terimi koşturarak” [1. P. 44]. (16) [2. P. 323]. Қ ызыл қ аным т ө қ ті Қ ара терім й ү г ү рті “проливая свою красную кровь [и] заставляя течь свой черный пот” [2. P. 333]. (17) tök- (d-) ‘to pour out (a liquid Acc. )’, hence more generally ‘to spray out, scatter’. … Türkü VIII the word has been read in T 52 where the stone is very much weathered between (A) and (B); (neither sleeping at night, nor sitting down by day) kı:zıl (A) kanım tökti: kara: terim yügürü işig (B) kü:çüg bértim ök ‘I gave my services (to the xağan ) with my red blood streaming and my black sweat flowing’; tökti: with -t- following -k- cannot be right, tökülü: would suit the sense best and be parallel to yügürü: , but cannot be read with confidence; … [9. P. 477a]. yügür- ‘to run fast’, of a man, horse, etc., and metaph. of other things. … Türkü VIII … kara: terim yügürü: ‘my black sweat running (down me)’ T 52 … [9. P. 914b]. (18) kızıl kanım tö̮küti, kara terim yügürti [26. P. 55, 56]. “mein rotes Blut beendend (= vergiessend), meinen schwarzen Schweiss vergiessend” [26. P. 56]. (19) [30. P. 20]. kı̮ız(ı)l k(a)n(ı)m : tö̮k(ü)ti : k(a)ra t(ä)r(i)m : yüg(ü)rt[i] [30. P. 21]. “kızıl kanımı akıtarak, kara terimi döktürerek” [30. P. 20]. “ 52.1 kı̮ız(ı)l k(a)n(ı)m tö̮k(ü)ti k(a)ra t(ä)r(i)m yüg(ü)rti. “Kızıl kanımı döktürerek, kara terimi akıtarak…” … Ben bu deyimi şöyle okumuş ve çevirmiştim: kızıl kanım tö̮küti kara tärim yögürti … “letting my red blood pour and making my black sweat flow…” [29. P. 252, 289]. Şimdi yögürti sözcüğünü yügürti olarak düzeltiyorum. Deyimin birinci kısmının ulacı tükät-i “tüketerek” diye açıklanabilirse de bu gibi kalıplaşmış deyimlerdeki koşutluk bunun tö̮küt-i “döktürerek, akıtarak”